Курс – 1
Скачать 0.59 Mb.
|
Дәріс 2. Тақырыбы: Экономикалық және әлеуметтік географияның теориялық негізі. Дәріс мазмұны. 1. Географиялық еңбек бөлінісі. 2. ГЕБ түрлері. 3. Интеграцияның типі мен формасы. Дәріс мақсаты: экономикалық және әлеуметтік географияның теориялық негіздерін сипаттау. Қажетті сөздер: географиялық еңбек бөлінісі, әлемдік, халықаралық, салалық, өлкелік. 1. Географиялық еңбек бөлінісі – бұл қоғамдық еңбек бөлінісінің таралу формасы. Географиялық еңбек бөлінісі тар мағынада және географиялық еңбек бөлінісі кең мағнада экономикалық пайда географиялық еңбек бөлінісінің қозғаушы моменті ретінде. Транспорттың географиялық еңбек бөлінісінің дамуына әсері. 2. Әлемдік, халықаралық, өлкелік, облыстық жергілікті еңбек бөлінісі. 3. Салалық және өлкелік интеграция. Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
Дәріс 3. Тақырыбы: ЭГЖ концепциясы. Дәріс мазмұны. 1. ЭГЖ анықтамасы. 2. ЭГЖ түрлері. 3. Уақыт пен таралымда өзгеруі. 4. ЭГЖ маңызды компоненттері. Дәріс мақсаты: экономикалық – географиялық жағдай концепциясын зерттеп, анықтау. Қажетті сөздер: ЭГЖ, теңізмаңылық, орталық, периферийлік. 1. ЭГЖ – қандай да бір орынның, ауданға немесе қаламен байланысы, экономикалық маңызы бар, бұл мәліметтер табиғи тәртіппен немесе тарих үрдісімен қалыптасады (Баранский Н.Н) 2. Приморлық, көршілік, орталық, периферийлік. ЭГЖ уақыт және таралым бойынша өзгереді. Масштаб бойынша: макро, микро және мезо жағдай болып бөлінеді. ЭГЖ 3 атрибут бар: 1-таралым жағдайы. 2 оның потенциалдық сипаты. 3. Дистанциондық жағдайы. Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
Дәріс 4. Тақырыбы: Экономикалық аудандастыру теориясы. Дәріс мазмұны.
Дәріс мақсаты: экономикалық аудандастыру теориясын қарастыру. Қажетті сөздер: экономикалық аудандастыру, материалды-техникалық база, техникалық қарулану. 1. Экономикалық аудандастыру – бұл елдің барлық өндіріс критерінің территориалдық құрылымын орнату, маманданған шаруашылықпен, оның ресурстарымен өзара байланысының жүйесінің таралуының көрінісі. (Саушкин Ю.Г.) 2. Аудан қалыптастырушы факторлар: Территориалдық еңбек бөлінісі, шаруашылық материалды-техникалық базасы және техникалық қарулануы, еңбек ресурстары, табиғи жағдайлар мен ресурстар. Экономикалық аудандастырудың принциптері: экономикалық, энергетикалық, ұлттық, дамудың кешенділігі, әкімшілік. Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
Дәріс 5. Тақырыбы: Қоғамның территориалдық ұйымдастыру теориясы және өлкелік дамуы. Дәріс мазмұны.
Дәріс мақсаты: Территория және территориалдық ресурстар категориясын сипаттау Қажетті сөздер: территория, территориялық ресурстар, өлкелік зерттеулер. 1. Территория – құрлық жоғарғы бөлігі, табиғи және антропогендік ерекшеліктерімен. Ол ауданының созылуымен, географиялық жағдай ерекшелігімен және ресурстық потенциалыиен ерекшеленеді. Территория келесідей физикалық жағдайлармен сипатталады: рельеф сипаты, грунт өсімдік, топырақ т.б. сонымен қатар территория географиялық жағдайдың ерекшеліктерімен бөлінеді. 2. Участоктың шектелуімен білгілі-бір түрлердің қолайлы жағдайларда таралуы және олардың сарқылмауы, территория ресурстың негізгі түрі ретінде қаралады. Осыған байланысты ғылыми әдебиетте территориалдық ресурс түсінігі пайда болды. Территорияны экономико-географиялық зерттеу – бұл физикалық жағдайлардың территория негізінде өндіріс күштерінің таралым базисі ретінде болуы, сонымен қатар территорияның шаруашылық ерекшелігімен пайдалану, оның төңірегінде орналасқан табиғат ресурстары кешенінің сандық және спалық бағасы. Территоияның маңызды элементтері: А. Орналасу жағдайы. Б. Аудан. В. Табиғи сапалық ерекшелігі, белгілі бір табиғат комплексіне арналған немесе олардың мазмұндылығы. Г. Өзгерістердің болуы, шаруашылық қызметінің нәтижесінде шығады. Д. Орналатын функциялар. 3. Территория ресурстары – бұл обьектілер мен құбылыстар қандай да бір шектелген таралымда орындалады: климаттық, су, топырақ, блотикалық, адами, өндірістік және инфроқұрылымдық. Территория ресурстарын түсіну элементтері.
Территорияның материальдық ресурстар байлығымен өлшенеді, экономикалық сыйымдылықты, экологиялық тұрақтылықтың есебімен өлшенеді. 4. Қоғамды территориальды ұйымдастыру – Территорияны ұйымдастыру түсінігі негізгі және маңызды жүйелердің бірі. Жалпы түрде ТҰ жер бетіндегі материяның тарылымын сипаттайды. Барлық ұйымдастырулар сияқты, бұл минимум 4 жағдай бойынша қарастырған жөніндегі құрылым, функциялау, даму және басқару. ТҰ-ды А.А.Ткаченко мен Э.Л.Файбусович келесідей аспектілерлді бөлді.
5. Территориальдық жүйелер – бір туыстық топ обьекті ретінде, өндірістік байланыстардың қаттылығы, әртүрлі интенсивті байланыстарына байланысты. 6. Территориалдық кешендер - әртүрлі туыстық обьектілердің белгілі-бір орында көрінуі, «вертикальды байланыстың» қатаюы. 7. Территориалдық құрылым - өзара орналасу және территориалдық жүйелер мен комплекстердің көрінуі. 8. Территориалдық басқару – мақсатталған әсерлердің әртүрлі аспектілерге әсер етуі. Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
Дәріс 6. Тақырыбы: Географиялық зерттеулердің әдістері. Дәріс мазмұны. 1. Географиялық ақпаратты алу әдістері және алғашқы қайта өңдеу. 2. Жүйелеу анализінің әдісі және географиялық ақпараттың толықтырылуы. 3. Географиядағы математикалық модельдеу. Дәріс мақсаты: географиялық ақпаратты алу әдістерімен және алғашқы ақпаратты қайта өңдеу тәсілдерімен танысу. Қажетті сөздер: әдіс, модельдеу, конструкция 1. Әдіс – заңдар мен заңдылықтардың ақпараттарына көрінуі, шаруашылықтың территориалдық жүйесінде дамуы мен тұрғындар. 2.Әдістер классификациясы:
3.Географиядағы математикалық моделдеу – географиялық түсініктерді логико-математикалық конструкция негізінде қалыптасуы, географиялық обьектілерді сандық байланыстарда көрінуі. Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
Дәріс 7. Тақырыбы: Табиғи жағдайлар мен ресурстарды экономико-географиялық зерттеу. Дәріс мазмұны:
Дәріс мақсаты: табиғи ресурстарын және табиғи жағдайларымен танысу, игеру сыйымдылығын зерттеу. Қажетті сөздер: сыйымдылық, табиғи ресурс, табиғи жағдай, потенциалды 1. Табиғат ресурстары – табиғат элементі, табиғи жағдайлардың барлық мүмкіндігі бойынша өзгеруі және табиғи ортаның негізгі компоненттері, олар өндіріс күштерінің қазіргі даму деңгейінде қолданылады. Табиғат ресурстарының классификациясы: табиғи, экологиялық. Шаруашылықтың пайдалануы бойынша: потенциалды, потенциалды емес қалпына келетін және қалпына келмейтін өнеркәсіптік өндіріс ресурстары. (Энергетикалық және бейэнергетикалық) Ауылшаруашылық өндірісінің ресурстары. 2. Игеру сыйымдылығы. Тұрғындар жағынан территория бірлігін үнемді қолданудың мүмкіндіктерін игеру, негізгі қорларды, өндіріс үрдісінің интенсивтілігі және транспорт легін табиғи және экономикалық ресурстардың қалыптасуы. Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
Дәріс 8. Тақырыбы: Халықтар географиясы. Дәріс мазмұны: 1. Халықтар – географиялық зерттеу обьекті және өндірістік таралу жағдайы. 2. Халықтардың таралуы. Дәріс мақсаты: Экономикалық географияның халықтар географиясын зерттеудегі негізгі сұрақтарын қарастыру. Қажетті сөздер: халықтар таралымы, миграция.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
Дәріс 9. Тақырыбы: Тұрғындардың өмірінің сапалылығы. Дәріс мазмұны: 1. Өмір сапалылығының бағалық индикаторы. (Экономикалық, әлеуметтік, экологиялық жағдайлары) Дәріс мақсаты: Тұрғындардың өмір сапалылығын бағалау критерияларын анықтау және өмір сапалығының түсінігі бойынша ой – пікірлерді сипаттау. Қажетті сөздер: өмір сапалығы, миграция, бағалау критериясы 1. Өмір сапалылығы түсінігінде кешенді ішкі жағдайлар сипаты, тұрғындар таралу әрекеті, яғни миграция туралы шешім. Тұрғындардың өмір сапалылығын бағалау критериясы.
Тұрғындардың өмірінің сапалық бағасының жаңа көрсеткіші БҰҰ-да және әлемдік банкте – адамзаттың даму индексі. Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
2. Тұрғындардың өмір сапалылығын бағалау критериясы ата. 3. Адамзаттың даму индексі? Дәріс 10. Тақырыбы: Қазіргі қоғамның материалды-техникалық базасына экономико-географиялық анализ. Дәріс мазмұны: 1. Шаруашылықтың территориальдық құрылымы. 2. Энергия өндірістік цикл (ЭОЦ) жүйесі. Дәріс мақсаты: Энергия өндірістік цикл (ЭОЦ) жүйесімен танысып, шаруашылықтың территориальдық құрылымды зерттеу және құрылымдарын сипаттау. Қажетті сөздер: шаруашылық сала, сұрыптау, өңдеу, қаржы, сауды. Өндірістің материалдық сфера өзіне өндіріс қызметінің барлық түрін қамтиды. Олардың нәтижесінде азық-түлік, энергия, және жүк айналымы таралу формасында азық-түлікті сақтау, өңдеу, сұрыптау және т.б. қалған қызмет түрлері материалдық база болып табылмайды. Үш негізгі құрылымдар.
2. Шаруашылық саласы – бұл кәсіпорын тобы, бір типтегі тауар мен қызметтер көрсетеді. Шаруашылық секторы түсінігі астында сала тобын функционалдық белгісі бойынша саралайды. Функционалдық белгі астында табиғат заттарының қайта өңдеу кезеңі жатыр. Осыған байланысты бөлінулері: бірінші сектор (аң аулау және балық аулау, терімшілік, ауылшаруашылық, орман шаруашылығы), екінші сектор (қайта өңдеу кәсіпорны, құрылыс, энергетика); үшінші сектор (транспорт, байланыс, финанс, басқару, сауда). Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
Дәріс 11. Тақырыбы: Қазіргі қоғамның материалды-техникалық базасының экономико-географиялық анализі. Дәріс мазмұны: 1. Экономико-географиялық болжау әдістері. 2. Болжаудың әдістерінің класификациясы. Дәріс мақсаты: Интегралды, территориалды және сызықтық құрылым түрлерімен танысу және оладың түр астын мипаттау. Қажетті сөздер: интегралды, территориалды, сызықтық, желілік, инфроқұрылым. Халық шаруашылығының территориалдық құрылымы 3 формадан тұрады. 1. Интегралды - өндірістік құрылым, елдің бөлігінің өзара әрекеттескен, өзара байланысқан және өзара таралғаны мен сипатталады (зона, аудан, ауданша) 2. Территориалды – салалық құрылым елдің негізгі өндірістік және ғылыми потенциалының, экономикалық қосымша салалық таралуымен ерекшеленеді. 3. сызықтық – желілік құрылым, өндірістік инфроқұрылымды оның тұрғындармен өзара байланысын қамтиды. Өзін-өзі тексеру сұрақтары.
Дәріс 12. Тақырыбы: Инфроқұрылым географиясы. Дәріс мазмұны: 1. Инфроқұрылым анықтамасы. 2. Транспорт және байланыстың салалық құрылымы. Дәріс мақсаты: Әлеуметтік инфроқұрылым-денсаулық сақтау,білім беру,мәдени,қызмет сферасын қамтиды.инфроқұрылымның экономико-географиялық белгілері-сызықтық,лектік және функциялану түрлерімен танысу. Қажетті сөздер: инфроқұрылым, көлік, байланыс |
Похожие:
 | Интеллектуальные системы в гуманитарной сфере Курс рассчитан на пять семестров. Он начинается в 5 семестре (3 курс) и заканчивается в 9 семестре (5 курс). Таким образом, изучение... |  | Курс лекций по макроэкономике А. А. Фридман Особенность предлагаемого курса в том, что он соединяет в себе вводный курс и курс промежуточного уровня по степени охвата материала,... |
| Курс – 3 «География» мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын 3-курс студенттерге арналған | | Курс – 3 «География» мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын 4-курс студенттеріне арналған |
| Курс – 4 Семестр –8 Курс бағдарламасы Т. Жүргенов атындағы қазақ ұлттық өнер академиясы.ҚР ғылым және білім министрлігі 11. 05. 2005 №289 | | Курс – 3 Курс бағдарламасы Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартына сәйкес «Туризм» мамандығы студенттеріне... |
| Пәннің оқу-әдістемелік кешені. Курс – 3 Семестр – 6 Кредит саны – 3 Курс бағдарламасы : Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігінің 11. 05. 2005ж. №289 негізінде жасалды | | Курс – 3 Курс бағдарламасына (Sillabus) 200 / 200 оқу жылында енгізілген өзгертулер мен толықтырулар |
| Курс – 3 Курс бағдарламасы Қазақстан Республикасының мемлекетік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес 050507 «менеджмент» мамандығы... | | Курс – 1 Семестр – 1,2 Кредит саны 2 Курс бағдарламасы ҚР-ның жоғарғы оқу орнының студенттеріне арналған «Экология» пәнінің типтік бағдарламасының негізінде (Астана қаласы,... |