Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері




Скачать 0.82 Mb.
НазваниеБалалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері
страница3/5
Дата конвертации15.02.2016
Размер0.82 Mb.
ТипДокументы
источникhttp://edu.semgu.kz/ebook/umkd/ca0b4204-3326-11e3-9d7d-f6d299da70ee143 анат для порт УМКД.doc
1   2   3   4   5

Практикалық бөлім


Құрал - жабдықтар: кестелер, адам денесі, муляждар, «Адам анатомиясы» оқулығы.

Бақылау сұрақтары:

  1. Қол бұлшықеттері.

  2. Аяқ бұлшықеттері.

Әдебиеттер тізімі:

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.


№ 5 жұмыс.

Тақырыбы: Кеуде мен мойын бұлшықеттері.

Мақсаты: Тыныс бұлшықеттері мен бас беттері.

Теориялық бөлім:

Бас бұлшықеттерінің морфофункционалды сипаттамасы. Мимикалық бұлшықеттер. Олардың орналасуы мен қызметі, бекілу ерекшеліктері. Мойын бұлшықеттері: беткей бұлшықеттер, тіласты сүйегіне бекітіледі және терең. Бас қозғалысына қатысатын функционалды бұлшықет топтары: алға, артқа, жан -жаққа және бұрылғандағы қозғалыстар.

Әр түрлі тіреу кезіндегі мойын бұлшықетінің функциясы. Мойының топографиялық түзілістері – ұйқы және жақ асты үшбұрыштар. Мойын фасциялары.

Аймақ бойынша кеуде бұлшықеттерін қысқаша шолу: арқа, кеуде, мойын, іш бұлшықеттері. Кеудені жазғанда қатысатын бұлшықеттер, олардың орналасуы, басы мен бекіну жерлері. Тіреу кезіндегі арқа бұлшықеттерінің функциясы. Омыртқа бағанының мойын және бел бөлігіндегі бүгу мен жазуды қамтамасыз ететін бұлшықеттер. Іш бұлшықеттері, олардың орналасуы, бекіну жерлері. Іш қабырғасының нәзік жерлері. Кеуде иілгенде және бұрылғанда қатысатын бұлшықеттер.

Тыныс алу мен тыныс шығарғандағы тыныс бұлшықеттерінің қозғалу механизмі. Диафрагмма, оның бөлімдері. Балалар мен үлкен адамдарда диафрагманың орналасуы, оның қозғалмалығы.

Диафрагмма қызметі (респираторлы, кардиоваскулярлы және прессорлы). Тыныс алу және шығару бұлшықеттері (негізгі және көмекші). Іш пресі. Іш пресінің түзілуіне қатынасатын бұлшықеттер. Күшену және физикалық жаттығулар жасағанда дененің тұрақталудағы мәні. Адамда тыныс алу типін демонстрациялау - кеуделік (қабырғалық), құрсақты (диафрагмальді), сонымен қатар күшенгенде бұлшықеттердің қысқаруы. Тыныс алу типтері: құрсақтық (диафрагмальді), кеуделік (қабырғалық).

Практикалық бөлім.

Құрал - жабдықтар: Кеуде, муляж, кестелер, «Адам анатомиясы» оқулығы.

Бақылау сұрақтары:

  1. Кеуде және мойын бұлшықеттері.

  2. Тыныс алу бұлшықеттері.

  3. Бас бұлшықеті.

Әдебиеттер тізімі.

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.


№ 6 жұмыс.

Тақырыбы: Ас қорыту жүйесі. Тыныс алу жүйесі. Зәр - жыныс жүйесі.

Мақсаты: ас қорыту, тыныс алу, зәр - жыныс жүйесі құрлысы туралы білімді нығайту.

Теориялық бөлім.

Ас қорыту жүйесінің жалпы сипаттамасы және оның функционалды маңызы. Ас қорыту каналы, ас қорыту бездері. Ауыз қуыысы. Ауыз кіреберісі: ауыз саңылауы, ауыз кіреберісі қабырғасы. Тіс. Сүт және тұрақты тістер, құрлысы. Тіл. Жұмсақ таңдай. Аран. Пирогов сақинасы. Сілекей бездері.

Жұтқыншақ, орналасуы және құрлысы. Жұтқыншақ бөлімдерінің функционалды маңызы. Лимфоидты жұтқыншақ сақинасы. Бадамшалардың функционалды маңызы. Жұтыну актісінің механизмі. Жұтқыншық бұлшықеті.

Өңеш, оның бөлімдері, орналасуы, қабырғасының құрлысы, өңештің тарылуы.

Асқазан, орналасуы, формасы, бөлімдері. Асқазан қабырғасы құрлысы, асқазан бездері. Сфинктер.

Жіңішке ішек, бөлімдері, орналасуы, қатпарлары, құрлысы, ішек бездері мен түтіктері, жіңішке ішекте тағамды сіңіру механизмі. Еті және шырышты қабаттар.

Тоқ ішектер, бөлімдері, орналасуы. Тоқ ішек қабырғасының құрлысы. Тоқ ішектің жіңішке ішектен морфологиялық ерекшелігі. Тік ішек құрлысының ерекшеліктері.

Бір клеткалы және көпклеткалы бездер, құрлысы. Ас қорыту жүйенің бездерінің қызметтері. Ферменттер. Көмірсу, белок, май және нуклеин қышқылдарының ас қорыту трактісінің түрлі бөлімдерінде ыдырауы. Органикалық заттардың сіңіру механизмі.

Сілекей бездері, орналасуы және функциясы. Бауыр. Орналасуы және адам денесінің сыртқы бетіне проекциясы. Бауырдың сыртқы құрлысы: беткейлері, шеттері, бөліктері, байламдары және бауыр қақпасы. Бауыр функциясы. Бауырдың ішкі құрлысы. Бауырдың қанмен қамтамасыз ету ерекшеліктері. Веноздық тор. Бауыр сигменттері. Бауыр бөлікшелері. Өт қуығы, орналасуы, құрлысы және функциясы. Өт функциясы. Өтті бөлу жолдары.

Ұйқы безі. Орналасуы, құрлысы, функциясы. Бездің сыртқы және ішкі секреция бөлімдері.

Ішастар. Ішастар паристальді және висцеральды жапырақшалары. Ішастар түзілістері: шарбы, байламдар, шажырқай. Ішастардың функциональды маңызы.

Препаратта жыныс алу жолдарын (мұрын қуысы, көмей, трахея, бронхтар) және қосымша тыныс алу жолдарын игеру. Тыныс алу жолдарының шеміршекті қаңқасын игеру. Көмей дауыс түзейтін орган ретінде.

Мұрын қуысы мен трахея шырышты қабатының ерекшеліктері. Ацинус - өкпенің құрлыс бірлігі. Плевра құрлысы. Плевра. Плевраның париетальды және висцеральды жапырақшалары. Плевральды синустар. Плевраның функциональді маңызы. Дене бетіне өкпе мен плевра шекараларының проекциясы.

Кеудеаралық. Бөлімдері мен органдары, кеудеаралықта әр қайсысының орналасуы. Кеудеаралық түсінігі.

Анатомиялық препараттар мен кестелерде зәршығару органдарының орналасуын игеру.

Бүйрек, орналасуы, формасы, бүйрек қақпалары мен бүйрек қуысы. Бүйректің ішкі құрылысы – қыртысы және милы заты, нефрон құрылысы және оның функциональді маңызы. Бүйректің бекітетін аппараты. Бүйрек астаушы және несепағар, орналасуы, құрлысы және функциясы; қуық, орналасуы, құрлысы және функциясы.

Практикалық бөлім:

Құрал - жабдық: муляж, кестелер, «Адам анатомиясы» оқулығы

Бақылау сұрақтары:

  1. Ас қорыту жүйесінің құрлысы мен функциясы.

  2. Тыныс алу жүйесінің құрлысы мен функциясы.

  3. Зәр шығару жүйесінің құрлысы мен функциясы.

  4. Бүйрек, құрлысы.

  5. Зәр – жыныс жүйесі.


Әдебиеттер тізімі:

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.


№ 7 жұмыс.

Тақырыбы: Жүрек және кіші қан айналым шеңберлері тамырлары.

Мақсаты: Жүрек, үлкен және кіші қан айналым шеңберлерінің тамырларының құрлысы туралы білімді нығайту.

Теориялық бөлім:

Аорта бөлімдері және олардың орналасуы. Аортаның жоғары өрмелейтін бөлімінің тармақтары. Аорта доғасының тармақтары: иықбас бағаны, жалпы оң және сол ұйқы артериясы, жолдары және қанмен қамтамасыз ету аймақтары. Сыртқы ұйқы артериясы және оның негізгі тармақтары. Ішкі ұйқы артериясы, орналасуы, жолдары, негізгі тармақтары және қанмен қамтамасыз ету аймақтары. Үлкен ми негіздерінің артериальді шеңбері. Қол артериялары: қолтықасты, иық, шынтақ, шыбық, білезік артериялары. Орналасуы мен негізгі тармақтары. Қол артериялары анатомоздары. Иық, шынтақ, шыбық – білезік буындарының артериальді торлары. Жамбассан, тізе, балтыртабан буындарының артериальді тармақтары. Бас, мойын, кеуде және аяқ – қол артерияларының адам денесі беткейіне проекциясы. Үлкен артериялардың пульсация орындарын анықтау.

Аортаның кеуде бөлігі, висцеральді және кариетальді тармақтары. Кеуде қуысы органдарының қабырғаларының қанмен қамтамасыз етілуі. Аортаның іш бөлімі. Іш аортаның паристальді тармақтары. Іш аортасының висцеральді тармақтары: қос және жалғыз. Іш қуысы органдарының қанмен қамтамасыз етілуі. Жамбас органдары қабырғасының артериясы. Ішкі және сыртқы мықын артериялар, тармақтары, қанмен қамтамасыз ету аймақтары. Орталық сегізкөз артериясы. Аяқ артериялары: сан, тізеасты, үлкен ұршық (артқы және алдыңғы), кіші ұршық, жолдары, негізгі тармақтары, қанмен қамтамасыз ету аймақтары.

Жоғарғы қуысты вена жүйесі, орналасуы және ағып келуі. Бас пен мойын веналары. Ішкі мойындырық венасы. Бассүйек ішкі веналары. Қатты ми қабатының синустары, диплоидты веналар. Мидың терең және беткей веналары. Бас сүйегінен тыс веналар. Мойын веналары: ішкі, сыртқы және алдыңғы мойындырық венасы. Бұғанаасты венасы. Кеуденің жоғарғы жартысының веналары. Астыңғы қуысты вена жүйесі, оны түзушілер. Іш қуысы қабырғалары мен органдары веналары. Сыңарлы және сыңарсыз іш қуысы органдарының қан ағу жолдары. Қақпа венасы, түзушілері, олардың орналасуы. Қақпа венасы бойынша қан ағу ерекшеліктері. Порто – кавальді және кава - кавальді анастомоздар және олардың функциональді маңызы. Жалпы, ішкі және сыртқы мықын веналары. Аяқ – қолдың терең және беткей веналары. Адамның дене беткейіне үлкен артериялар проекциясы.

Практикалық бөлім:

Құрал - жабдықтар: муляж, рельефті кестелер, кестелер, «Адам анатомиясы» оқулығы.

Бақылау сұрақтары:

  1. Жүрек құрылысы.

  2. Үлкен қан айналым шеңбері.

  3. Кіші қанайналым шеңбері.

Әдебиеттер тізімі:

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.



№ 8 жұмыс.

Тақырыбы: Орталық, перифериялық, вегетативтік жүйке жүйесі.

Мақсаты: Орталық, перифериялық және вегетативтік жүйке жүйесі туралы білімді бекіту.

Теориялық бөлім:

Орталық жүйке жүйесі (ОЖЖ).

Жұлынның құрлысы. Жұлынның сегменті және оны құраушы элементтер. Жұлынның ақ затының жуандықтары, бороздары, канаткалары. Жұлынның сегменті. Жұлынның сұр заты, оның ядросы, олардың локализациясы және функциональді мәні. Орталық жүйке. Жұлындық түйіндері, қабығы және жұлындық невртар. Жұлынның қабаты: қатты, торлы, тамырлы. Қабат арасындағы кеңістік және олардың мінездемесі. Жұлынның бекіту аппарататтары.

Бас миының құрлымдық – функционалдық ұйымы. Бас миының жалпы құрлысы. Оның бөлімдері. Мидың стволдық бөлігі. Бас миының қатты қабатының өсінділері. Торлы қабықшаның орналасуы, цистерналары. Жұлынның сұйықтығының айналымы.

Сопақша ми. Оның орналасуы: пирамидалар, мен оливалар, жұқа және найзатәрізді бүршіктер және оларды бөліп тұрған бороздалар. Ақ және сұр заттардың құрлысы. Ромбы тәрізді шұңқыр. Сопақша мидың негізгі ядросы, олардың локализациясы мен функциясы.

Артқы ми. Артқы мидың бөлімдері. Мост, оның орналасуы, құрлысы және қызметі. Ядроның көпірі. Мишық, оның орналасқан орны, құрлысы, анатомиялық құрлысы. Оның басқа жүйке жүйелерімен байланысы. Мишықтың ядросы және оның функциональдық маңызы. Мидың төртінші асқазаны.

Ортаңғы ми. Оның бөлімдері, орналасуы, құрлысы мен байланысы. Ортаңғы мидың төбесі және оның функционалдық маңызы. Метаталалустың қызметі және талалустық ядросы. Мидың үшінші қарны және оның хабарламасы. Ретикулярлы формацияның қызметінің маңызы.

Үлкен ми сыңарлары. Үлкен ми сыңарларының қабықшасы. Жартышарлардың сыртқы құрлысы: үстіңгісі, бөлімдері, бороздалары. Жартышарлардың сұр және ақ заты. Жартышарлардың қабығы және оның құрлысы. Қабықтың қызметі. Жұлының мидың сұйықтығы Милы дене. Мидың қабығы.

Перифериялық жүйке жүйесі.

Сезім, қозғалыс және аралыс бас жүйкелері. Сипап – сезу (І), көру (ІІ) және қозғалыс (VІІІ) жүйкелер жүйесі, олардың дамуы.

Ядроларының орналасуы, иннервация зонасы.

Аралас бас жүйкелері: үштік (V), тілдік (ІХ), олардың қасиеттері, ядросы, генервация зонасы.

Байланыс ІІІ, V, VІІ, ІХ, Х жұп бас жүйкелерінің вегетативтік жүйкелерінің жүйесі.

Практикалық бөлім.

Құрал – жабдықтар: қаңқа, рельефтік кестелер, кестелер, “Адам анатомясы” оқулығы.

Бақылау сұрақтары:

  1. Жұлының орналасуы.

  2. Бас миының жалпы жоспары.

  3. Сопақша ми.

  4. Артқы ми.

  5. Ортаңғы ми.

  6. Үлкен ми сыңарлы.

Әдебиеттер тізімі:

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.


№ 9 жұмыс.

Тақырыбы: Сезім мүшелері: көру, сезу, дәм т.б.

Мақсаты: Сезім мүшелері туралы білімді бекіту: көру, сезу, дәм т.б.

Теориялық бөлім:

Тепе - теңдік және есту органдары. Есту анализаторлары.

Перифериялық, өткізуші, орталық. Көру органдары. Көру анализаторлары. Перифериялық, өткізуші, орталық анализаторлар бөлімі.

Практикалық бөлім:

Құрал – жабдықтар: қаңқа, муляждар, кестелер, «Адам анатомиясы» оқулығы.

Бақылау сұрақтары:

  1. Сезім органдарының құрлысы.

  2. Көздің құрлсы.

  3. Құлақтың құрлысы.

Әдебиеттер тізімі:

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.


№ 10 жұмыс.

Тақырыбы: Ішкі секреция органдары: гипофиз, бүртәрізді дене.

Мақсаты: ішкі секрецияся туралы білімді бекіту.

Теориялық бөлім:

Эндокриндік жүйесінің сипатамасы және оның гуморальді регуляцияны реттеудегі маңызы. Ішкі секреция бездері. Құрылысы мен қызметі. Гипофиз, оның топографиясы, алдыңғы және артқы бөлімдердің қызметі. Эпифиз, оның топографиясы, қызметі. Жыныс гормондары. Жүйке және эндокриндік жүйелердің өзара байланысы. Гипоталамо – гипофиздік жүйе.

Практикалық бөлім:

Құрал - жабдықтар: қаңқа, кесте, практикум «Адам анатомиясы».

Бақылау сұрақтары:

  1. Ішкі секреция бездерінің құрылысы.

  2. Гипофиз.

  3. Эпифиз.

  4. Жыныс гормоны.

Әдебиеттер тізімі:

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.


№ 11 жұмыс.

Тақырыбы: Ішкі секреция органдары: қалқанша безі, қалқанша маңы безі.

Мақсаты: Ішкі секреция органдары - қалқанша безі, қалқанша маңы безі туралы білімді бекіту.

Теориялық бөлімі:

Эндокриндік жүйенің жалпы сипаттамасы, олардың гуморальді регуляциядағы маңызы. Ішкі секреция бездері. Қалқанша безі, типографиясы, құрлысы, гормоны. Гипо – гипертириодизм. Қалқанша маңы безі.

Практикалық бөлім:

Құрал - жабдықтар: қаңқа, кесте, практикум «Адам анатомиясы».

Бақылау сұрақтары:

  1. Қалқанша безінің құрлысы.

  2. Қалқанша маңы безінің құрлысы.

Әдебиеттер тізімі:

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.


№ 12 жұмыс.

Тақырыбы: Бұлшықеттің реттеудегі эндокриндік бездерінің рөлі.

Мақсаты: Бұлшықеттің жұмысын реттеудегі эндокриндік бездерін рөлі туралы білімді бекіту.

Теориялық бөлім:

Ішкі секреция бездерінің қызметі және оның ағзаның тын реттеудегі және бұлшықеттің жұмысын реттеудегі маңызы. Гормондар. Ішкі секреция бездерінің өзара байланысы. Бүйрек үсті безінің қызметі. Ми қабатындағы гормондар. Олардың симпатикалық жүйке жүйесімен байланысы.

Практикалық бөлім:

Құрал – жабдықтар: кестелер, муляждар, практикум «Адам анатомиясы».

Бақылау сұрақтары:

  1. Ішкі секреция бездерінің қызметі.

  2. Бұлшықеттің қызметін реттеудегі ішкі секреция бездерінің атқаратын қызметі қандай?

Әдебиеттер тізімі:

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.

№ 13 бөлім.

Тақырыбы: Биологиялық жас, қозғалыс жасы және қозғалыс сапасы.

Мақсаты: Биологиялық жас, қозғалыс жасы және қозғалыс сапасы туралы білімді бекіту.

Теориялық бөлім:

Организмнің жеке дамуы. Организмнің тұқымқуалау және дамуындағы физиологиялық қызметі. Бұлшықеттің қызметі – организмнің дамуындағы негізгі гиарттар. Жасөспірімдер периодизациясы. Паспорттық және биологиялық жас. Балалар мен жасөспірімдердің дамуындағы акселерация және ретердация. Критикалық кезең.

Практикалық бөлім:

Құрал - жабдықтар: кестелер, скелет, адам торсы.

Бақылау сұрақтары:

  1. Паспорттық және биологиялық жас.

  2. Балалардың дамуындағы акселерация және ретардация.

  3. Критикалық кезең.

Әдебиеттер тізімі:

  1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.



№ 14 жұмыс.

Тақырыбы: Қол мен аяқтың морфокинезиологиялық анализі.

Мақсаты: Қол мен аяқтың морфокинезиологиялық анализі туралы білімді бекіту.

Теориялық бөлім:

Қолдың бұлшықеттерінің формуласына қысқаша сипаттама. Бұлшықеттің қызметі, олардың қолдың қозғалысындағы қызметі. Білектің және қолдың қозғалысына қатынасатын бұлшықеттердің топтары.

Практикалық бөлім:

Құрал – жабдықтар: скелет, адам торсы, кестелер, практикум «Адам анатомиясы».

Бақылау сұрақтары:

  1. Бұлшықеттердің топтары.

  2. Жазып және бүктіретіндер.

  3. Білекті және саусақтарды қимылға келтіретін бұлшықеттердің топтары.

  4. Білекті қозғалысқа келтіретін бұлшықеттер.

  5. Үлкен саусақтың, алақан сүйектерін қозғалысқа келтіретін бұлшықеттердің топтары.

Әдебиеттер тізімі:

1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

  1. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.



  3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  5. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  6. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.


№ 15 жұмыс.

Тақырыбы: Дененің айналмалы қозғалысының анатомиялық сипаттамасы.

Мақсаты: Айналмалы қозғалыстың анатомиялық сипаттамасы туралы білімді бекіту.

Теориялық бөлім:

Айналмалы қозғалыстың сипаттамасы. Айналмалы қозғалыстың сипаттамасы және жіктелуі. Ішкі және сыртқы күштің өзара байланысы. Айналмалы қозғалыстағы дене инерцияның өзгеруі.

Сальто жасағандағы танысалу. Айналмалы қозғалыстың организмге әсері.

Практикалық бөлім:

Құрал - жабдықтар: қаңқа, адамның торсы, кестелер.

Бақылау сұрақтары:

  1. Қозғалыстың жалпы сипаттамасы.

  2. Жүру.

  3. Жай, жалғыз және қос аяқбасу.

  4. Жүру кезіндегі дененің ауырлығының жалпы ауысуы.

  5. Сальто кезіндегі кезеңмен фазалық қозғалыс.

Әдебиеттер тізімі:

1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  1. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  2. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  3. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.



IV бөлім.


СӨЖМ орындаудағы методикалық әдістеме.


№1,2 сабақ.

Тақырыбы: Кіріспе. Анатомияның ғылым ретіндегі анықтамасы.

Мақсаты: Адамның құрылысы, адамның ұрығының дамуының кезеңдері туралы білімді бекіту.

Негізгі сұрақтар:

  1. Анатомия ғылымындағы анатомияның алатын орны.

  2. Организм жән оның ерешеліктері.

  3. Адам құрлысының ерекшеліктері.

  4. Ұлпалар, органдар, жүйелер, органдар аппараты.

  5. Организм және орта.

  6. Адам ұрығының даму кезеңдері.

Жауап беру формасы: қысқаша жауап.

Методикалық ұсыныс:

  1. Адамның денесінің осі, құрылысының ассиметриясын көру.

  2. Адам құрлысының ерекшеліктерін қарау.

  3. Адамның дамуының кезеңдерімен танысу.

Материалдар мен құрал – жабдықтар: қаңқа, таразы, кестелер, сантиметр.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Иваницкий М. Ф. Адам анатомиясы – М., 1985.

2. Привес М. Г. Адам анатомиясы – М., 1985,1974.

3. Ракышев А. Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006 ж.

  1. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Адам анатомиясы - М. 1989.

  2. Керимбаев Б. М. Адам анатомиясы – А., 1992.

  3. Куперина М. М., Воккен Г. Г. Адам анатомиясы бойынша атлас – М., 1979.



№ 3 сабақ.

Тақырыбы: Тірек - қимыл аппараты. Сүйек туралы ғылым - остеология.

Мақсаты: сүйектердің құрлысы мен байланысы туралы білімді бекіту. Буындар.

Негізгі сұрақтар: Сүйектердің дамуы.

1. Жіктелуі.

2. Сүйектің құрылысы, құрамы және қасиеті.

  1. Сүйектің байланысы туралы ғылым-артрология

  2. Буындардың жіктелуі.

Жауап беру формасы: қысқаша жауап.

Методикалық әдістемелер.

  1. Тірек-қимыл аппаратының құрлысын қарап,суретін салу.

  2. Сүйектердің құрлысын қарау, суретін салу.

  3. Сүйектердің байланысын қарау.

Материалдар мен құрал – жабдықтар: кестелер, қанқа

Пайдаланылған әдебиеттер:

  1. Иваницкий М.Ф. Адам анатомиясы.-М., 1985.

  2. Привес М.Г. Анатомия человека.-М 1985, 1974.

  3. Ракышев А.Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006

  4. Сапин Б.Р. Билич Г.Л. Адам анатомиясы.-М., 1989.

  5. Керимбаев Б.М. Адам анатомиясы-А 1992

  6. Курепина М.М. Атлас по анатомии человека.-1972


№ 4 сабақ.

Тақырыбы: Бұлшықеттер туралы ғылым - микология.

Негізгі сұрақтар:

  1. Жеке микология.

  2. Арқа бұлшықеттері.

  3. Кеуде бұлшықеті. Қарын бұлышықеті.

  4. Мойын бұлшықеті.

  5. Бас бұлшықеті.

  6. Қол мен аяқтардың бұлшықеттері.

Методикалық әдісемелер:

  1. Арқа бұлшықеттерінің негізгі топтарын қарау.

  2. Кеуде бұлшықетттерінің негізіг топтарын қарау.

  3. Қарын бұлшықеттерінің негізігі топтарын қарау.

  4. Бас пен мойынныңнегізгі топтарын қарау.

  5. Қол мен акяқтың негізгі топтарын қарау.

Материалдар мен құрал - жабдықтар: торс, кестелер.

Пайдаланылған әдебиеттер:

  1. Иваницкий М.Ф. Адам анатомиясы.-М., 1985.

  2. Привес М.Г. Анатомия человека.-М 1985, 1974.

  3. Ракышев А.Р. Адам анатомиясы. Алматы 2006

  4. Сапин Б.Р. Билич Г.Л. Адам анатомиясы.-М., 1989.

  5. Керимбаев Б.М. Адам анатомиясы-А 1992

  6. Курепина М.М. Атлас по анатомии человека.-1972


№ 1 коллоквиумына дайындық


Жауап беру формасы: ауызша.

Тапсырмалар мен сұрақтар: 1,2,3 дәріс бойынша дайындалу; 1,2,3 зертханалық жұмыс.

Коллоквиумға арналған сұрақтар:

  1. Адам денесінің осі және жазықтығы. Құрылымның ассиметриясы.

  2. Мүшелер, мүшелер жүйесімен аппараттары.

  3. Клетка және ұлпалар.

  4. Кеуде қаңқасы. Бассүйек.

  5. Жоғарғы бөлік қаңқасы.

  6. Төменгі бөлік қаңқасы.

  7. Жоғарғы жақ бұлшықеті.

  8. Төменгі жақ бұлшықеттері.

  9. Тыныс алу бұлшықеттері; бас бұлшықеті.


№4,5,6 Сабақ

Тақырыбы: Ішкі мүшелер жайлы түсінік.

Негізгі сұрақтар:

  1. Ішкі мүшелер жайлы оқыту.

  2. Ішкі мүшелерге жалпы сипаттама.

  3. Олардың жүйелерге бөлінуі.

  4. Ас қорыту жүйесі.

  5. Тыныс алу жүйесі.

  6. Зәр шығару мүшесі.

  7. Аталық жәна аналық жыныс органдары.

Есептеу формасы: ауызша жауап.

Методикалық ұсыныстар:

  1. Ас қорыту жүйесінің құрлысын қарастырып, суретін салу.

  2. Тыныс алу жүйесінің құрлысын қарастырып, суретін салу.

  3. Зәр шығару жүйесінің құрылысын қарастырып, суретін салу.

  4. Репредуктивті мүшелердің құрлымын қарастыру.

Материалдар мен құрал – жабдықтар: муляждар, таблицалар.

Ұсынылатын әдебиеттер:

  1. Иваницкий М. Ф. Анатомия человека. – М., 1985.

  2. Привес М. Г. Анатомия человека. – М., 1985,1974.

  3. Ракышев А. Р. Анатомия человека. Алматы 2006 г.

  4. Сапин Б. Р., Билич Г. Л. Анатомия человека. - М., 1989.



№2 коллоквиумға дайындық:


Тақырыбы: Ішкі органдардың жалпы сипаттамасы.

Негізгі сұрақтары:

  1. Ас қорытудың маңызы неде?

  2. Асқазанды ішектін атқаратын функциясы?

  3. Ауыз қуысында қандай процесс жүреді?

  4. Асқазанның атқаратын қызметі?

  5. Ассимиляция, диссемеляция дегеніміз не?

  6. Организмдегі витаминдердің маңызы қандай?

  7. Негізгі зат ламасу дегеніміз не? Оны анықтаудың шарттары қандай?

  8. Тыныс алудың маңызы неде?

  9. Тыныс алу процесінің қандай кезеңдерін білесін?

  10. Жоғарғы тыныс алу жолдары мен өкпенің құрлымы қандай?

  11. Тыныс алу, тыныс шығару, альвеолалары ауаның құрамы қандай?

  12. Тыныс алу циклінің фазалары қандай? Оларға мінездеме бер.

  13. Тыныс алу және шығару механизмдері қандай?

  14. Қандай өкпе көлемі бар?

  15. Қандай бөліп шығару органы бар?

  16. Бүйректің қызметі.

  17. Нефронның құрлымы мен функциясы.


№6 сабақ.

Тақырыбы: Талшықтар жайлы оқыту - ангиология.

Негізгі сұрақтар:

Жұмыс мақсаты: Бұлшықет ұлпасының фило және онтогенезі немесе оның мүшедегі басқа ұлпалармен байоанысын түсіндіру.

Тапсырма: Бұлшықет ұлпасының фило, онтогенезін меңгеру.

Есептеме формасы: Ауызша жауап.

Методикалық нұсқаулар: Бұлшықет ұлпасының фило, онтогенезі және оның мүшедегі басқа ұлпалармен байланысына түсініктеме беру.

Әдебиет тізімі.

  1. Иваницкий М.Ф. Анатомия человека.-1985

  2. Привес М.Г. Анатомия человека- М, 1985,1974

  3. Ракышев А.Р. Анатомия человека Алматы 2006

  4. Сапин Б.Р. Биллич Г.Л. Анатомия человека-1989


№8 Сабақ

Тақырыбы: Нейрон жүйке жүйесінің морфофункционалдық бірлігі ретінде.

Жұмыс мақсаты: Жүйке ұлпасы-нейронды морфофункционалдық бірлік ретінде түсініктеме беру.

Есептеме формасы: Ауызша жауап.

Методикалық ұсыныстар: Нейронға- морфофункционалдық бірлік ретінде сипаттама беру.

Әдебиеттер тізімі:

1. Иваницкий М.Ф. Анатомия человека.-1985

2. Привес М.Г. Анатомия человека- М, 1985,1974

  1. Ракышев А.Р. Анатомия человека Алматы 2006

  2. Сапин Б.Р. Биллич Г.Л. Анатомия человека-1989


№9 Сабақ

Тақырыбы: Биологиялық жас, қозғалыстық жас және қозғалыс сапасы.

Жұмыс мақсаты: Жас педагог маманға биологиялық жас, қозғалыстық жас және қозғалыс сапасы туралы түсінік беру.

Тапсырма: Биологиялық жас, қозғалыс сапасы туралы түсініктерді меңгеру.

Есептеме формасы: Ауызша жауап

Методикалық ұсыныстар: Биологиялық жас, қозғалыстық жас және қозғалыс сапасына сипаттама беру.

Әдебиеттер тізімі:

1. Иваницкий М.Ф. Анатомия человека.-1985

2. Привес М.Г. Анатомия человека- М, 1985,1974

3. Ракышев А.Р. Анатомия человека Алматы 2006

  1. Сапин Б.Р. Биллич Г.Л. Анатомия человека-1989


№10 Сабақ

Тақырыбы: Спортты морфологияның негізі

Жұмыс мақсаты: Жас педагог маманға спортты морфологияның негізгі түсінік беру.

Тапсырма: Спортты морфологияның негізгі меңгеру. Спорттық іріктеме формалары.
1   2   3   4   5

Похожие:

Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері iconҚарағанды 2009
Тақырыбы: «Балалық шақтың кезеңдері. Балалар жүйелері мен мүшелерінің анатомо-физиологиялық ерекшеліктеріне жалпы мінездеме»
Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері iconКоммуналдық гигиена және балалар мен жасөспірімдер гигиенасы кафедрасы
Элективтік цикл бойынша: «Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайына техникалық оқу құралдарының тигізетін әсері»
Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері icon№5 Балалар мен жасөспірімдердің мамандандырылған олимпиадалық резерв спорт мектебі
«№5 бжморсм» мкқК-ның жұмыс Бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) «№5 Балалар мен жасөспірімдердің мамандандырылған олимпиадалық...
Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері iconШығарылған күні: 31. 08. 2010
Физиологиялық функцияларды қалыптастыруы мен реттелуінің негізгі қағидалары. Қозу мен тежелу үдерістерінің табиғаты. Қозғыш құрылымдардың...
Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері iconЕңбек гигиенасы, коммуналдық гигиена және ТҚН кафедрасы
«Балалар мен жасөспірімдердің емдік-профилактикалық тамақтануын ұйымдастыру» элективті пәні бойынша
Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері iconЕңбек гигиенасы, коммуналды гигиена және ТҚН кафедрасы
«Балалар мен жасөспірімдердің емдік-профилактикалық тамақтануын ұйымдастыру» элективті пәні бойынша
Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері iconРуководство по формированию здорового образа жизни и укреплению здоровья. Издание первое. Мз рк, нцпфзож. Алматы, 2002, стр. 249.
Тақырыбы: Балалар мен жасөспірімдердің салауатты өмір салтын қалыптастырудың принциптері
Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері icon«Балалар аурулары» циклы бойынша емтиханға арналған бақылау сұрақтар. Балалар анамнезін жинау ерекшеліктері
Омырау жасындағы балалардың күтімі мен күн тәртібін ұйымдастыру (ұйқы ұзақтығы, таза ауада болу, шомылдыру жиілігі, бөлмедегі ауа...
Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері iconОториноларингологияның басқа клиникалық дисциплиналар арасындағы алатын орны келесі факторлармен анықталады
Оториноларингология – жоғарғы тыныс жолдары мен құлақтың морфологиялық және физиологиялық ерекшеліктері мен ауруларын организмнің...
Балалар мен жасөспірімдердің организмдерінің анатомо – физиологиялық ерекшеліктері iconДәрістік кешен мжмббс 2006
Тақырып: Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы пәні, міндеттері, мақсаттары, зерттеу әдістері. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасының...
Разместите кнопку на своём сайте:
Документы

База данных защищена авторским правом ©kzdocs.docdat.com 2012
обратиться к администрации
Документы
Авторефераты
Лекции
Программы
Документы
Случайный документ
Главная страница