Лекция 15 сағат Практикалық сабақ 15 сағат Оқытушының жетекшілігімен Студенттің өзіндік жұмысы (ожсөЖ)- 30 сағат СӨЖ 30 сағат Емтихан 5-ші семестрде Барлығы 90 сағат Орал, 2010 ж. Пәннің оқу-әдістемелік кешені «Микробиология және вирусология»

8. 
   ОҚУ, ӨНДІРІСТІК, ЖӘНЕ ДИПЛОМАЛДЫ САРАМАНЫ, ЕСЕПТІК ҚҰЖАТ ФОРМАСЫ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР
   

• 
  Tenericutes бөліміне қайсысы жатады?
  
• 
  Қандай микробтар эукариоттарға жатады?
  
• 
  Қарапайымдыларға сипаттама беріңіз?
  
• 
  Қарапайымдылар жасушалары қалай қалыптасқан?
  
• 
  Төменде берілгендердің қайсысы қарапайымдыларға тән?
  
• 
  Прокариоттардың эукариоттардан қандай айырмашылығы болады?
  
• 
  Төмендегі ағзалардың ішінен ядросы бөлектенбеген, бір жасушалы ағзаны атаңыз:
  
• 
  Эубактериялардағы энергияны алудың қарапайым әдісі:
  
• 
  Гомоферментті сүт қышқылдың алынуындағы энергетикалық ресурстар:
  
• 
  Сүт қышқылдық бактериялар мен ашытқы саңырауқұлақтарының ортақ өнімі:
  
• 
  Қаймақтың ашуы нені тудырады?
  
• 
  Қаймақ ашығандағы субстрат:
  
• 
  Гексоза – 2 бір молекуласынан этил спиртімен көмірқышқылының екі молекуласы түзілу процесі қалай аталады?
  
• 
  Спирттік ашудағы орта:
  
• 
  Спирттік ашудағы тудыратын микроағзалар:
  
• 
  Май (бутан) қышқылын түзетін ашу:
  
• 
  Майлы - қышқылды ашуды жүргізетін микроағзалар:
  
• 
  Берілген микроағзалардың қайсысы тағамдарды бұзады?
  
• 
  Сүттің ашуын, орамжапырақтың ашуын тудыратын ағзалар қалай аталады?
  
• 
  Сүт қышқылдық ашуды не тудырады?
  
• 
  Көміртегі бар заттарды пайдалану типі бойынша май қышқылды бактериялар қандай топтарға бөлінеді?
  
• 
  Кребс циклі (үш карбонды қышқылдар) қандай реакциядан басталады?
  
• 
  Гомоферменттік және гетероферменттік ашу қандай типке жатады?
  
• 
  Микробиологияның физиологиялық периодының дамуының негізін салушы ғалымдар:
  
• 
  Ені дөңесті линзалы алғашқы микроскопты тапқан ғалым:
  
• 
  Алғашқы микроскоп қайда жасалған?
  
• 
  Жасуша ұғымын енгізген кім?
  
• 
  Микроағзаларды алғашқы зерттеу сатысында қалай атайды?
  
• 
  Ашу ұғымын енгізген кім?
  
• 
  Б.э.б. 5-4 ғасырдағы ежелгі грек ғалымы?
  
• 
  980-1037 жылдары өмір сүрген медициналық энциклопедия авторы азия ғалымы?
  
• 
  Тұт жібек құртының ауруын кім зерттеді?
  
• 
  Туберкулезді кім зерттеді?
  
• 
  Орыс микробиологиясының негізін салған кім?
  
• 
  Иммунитеттің фагоциторлы теориясын ұсынған кім?
  
• 
  Биохимиялық тіршілік бірлігін жасаған кім?
  
• 
  Прокариот және эукариотты бөлген кім?
  
• 
  «Таксон» дегеніміз не?
  
• 
  Прокариоттардың құрылымдық ерекшелігі:
  
• 
  Қандай бояу әдістері күрделі дифференциалды-диагностикалыққа жатады?
  
• 
  Микрокапсула үшін не тән болады?
  
• 
  Бактерияларды жасушаішілік қосымшаларына қандай құрылымы жатады?
  
• 
  Бактериялардағы хромосомалар ерекшелігі:
  
• 
  Бактериялардың нуклеотидтерінің қандай ерекше қасиеттері бар?
  
• 
  Риккетси зерттеу материалын микроскопия жасағанда оны қайдан табуға болады?
  
• 
  Тізбек түрінде орналасатын коккалар қалай аталады?
  
• 
  Спора диаметрлері жасуша қалыңдығынан үлкен болатын бактериялар қалай аталады?
  
• 
  Бактерияның сыртқы қабығының компоненттері:
  
• 
  Жасуша сыртында көп талшықтары бар бактериялар:
  
• 
  Жасуша қабықшасы жоқ микроағзалар:
  
• 
  Кейбір бактериялардың жасуша құрамына валютин кіреді, себебі валютин жасушаның май қоры болып табылады?
  
• 
  Жасушасы прокариотты типті қалыптасқан микроағзаларға қайсысы жатады?
  
• 
  Эндоспоралар не түзеді?
  
• 
  Эритрокицинде келесі әсердің молекулалық механизмі бар:
  
• 
  β – лимфоциттер гуморальды иммунитеттің негізгі жасуша элементі, келесі қабілеті болады:
  
• 
  Тұмау вирусының вирион құрамында нуклейн қышқылының қандай типі болады?
  
• 
  Иммунды реакцияны қамтамасыз ететін негізгі жасуша элементтері:
  
• 
  Иммунды реакция – бұл келесі негізгі реакциялары бар көп этапты процесс:
  
• 
  Т-лимфоциттер – иммунды жүйенің негізгі жасуша элементі, ол келесі қызметті атқарады:
  
• 
  Макрофагтар келесі қызметті атқарады:
  
• 
  Жыныссыз көбею әдісі бар ашытқы саңырауқұлақтар тәрізді саңырауқұлақтар:
  
• 
  Антиденелер – иммунды жүйенің гуморальды факторы, ол келесі әрекетті атқаруға қатынасады (дұрыс емес жауапты табыңдар).
  
• 
  Қайсысы шар тәрізді бактерияларға жатады?
  
• 
  Қандай бактериялар қозғалыссыз және споралар түзбейді, талшықсыз?
  
• 
  Зең саңырауқұлақтарындікіндей ұзын тармақталған ұзын мицелийі бар микроағзалар қалай аталады?
  
• 
  Бұл бактериялар қысқа және ұзын тізбектер түзеді, денесі дөңгелек немесе ұшты конусты цилиндрлі формада болады.
  
• 
  Егер талшықтар бактерия денесін түгел қаптаса, орналасу сипатына байланысты бұл бактериялар қалай аталады?
  
• 
  Бактериалы жасушада не болмайды?
  
• 
  Баяу вирусты инфекцияны келесі вирус тудырады;
  
• 
  Сал ауруының дамуы инфекцияға тән, оны келесілер тудырады: (дұрыс емес жауапты таңдаңдар):
  

• 
  Антибиотиктерді табиғи өндірушілер (қате жауапты тап):
  
• 
  С грамицидинінің табиғи өндірушісі:
  
• 
  Bacillus brevis қайсысының табиғи өндірушісі:
  
• 
  Иммуноцитокиндер – иммунды жүйенің негізгі еритін (медиаторлы) молекулалар, олардың құрамына кіреді:
  
• 
  Ферменттер, иммунды сары су, пенициллин әсерінен немесе қыздырудан түгел немесе бөлшектеп жасуша қабығы жоғалған микроағзалар қалай аталады?
  
• 
  Актиномицеттерде споралар қандай қызмет атқаруда?
  
• 
  Қандай бактериялар қыртысты формаларға жатады?
  
• 
  Бактериялардың L- формасы Tenericutes бөліміне жатады, себебі L- формаларында толық жасуша қабықшасы жоқ.
  
• 
  Микоплазмалар Tenericutes бөліміне жатады, себебі олар антибиотиктер әсерінен жасуша қабықшасын жоғалтады.
  
• 
  Қандай микроағзалар қыртысты формада (қате жауабын тап):
  
• 
  Коккалы формадағы микроағзалар (қате жауабын тап).
  
• 
  Қышқылдар, сілтілер және спирттер әсеріне тұрақты спора түзбейтін бактериялар:
  
• 
  Қышқылға төзімді микроағзаларға қайсысы жатады?
  
• 
  Жасуша қабығында не көп мөлшерде болғанда спора түзбейтін бактериялар қышқылдарға, сілтілерге және спирттерге тұрақты болады?
  
• 
  Бактерияларда эндоспоралар түзілуін ынталандыратын факторлар қайсысы (қате жауапты тап)?
  
• 
  Қышқылға төзімді бактериялар Грам бойынша боялмайды, себебі қышқылға төзімді бактериялар жасушаларында пептидогликон жоқ.
  
• 
  В гепатитінің НВс-антиген вирусын қайдан табуға болады?
  
• 
  Schigella flexneri қандай ауру тудырады?
  
• 
  Туляремияны тудырушы:
  
• 
  Бруцеллез ауруындағы инфекция көзі:
  
• 
  Қандай ауру көзі адам болады?
  
• 
  Қандай әсерге бактериялардың споралары сезімтал?
  
• 
  Қайсысы адамның симбионты болады?
  
• 
  Қандай бактериялар адам ағзасына түсіп, зиян келтіреді?
  
• 
  Берілген бактериялардың қайсысы тоқ өнеркәсібінде қолданылады?
  
• 
  Табиғаттағы бактериялардың ролі:
  
• 
  Қандай бактерияларды планета санитарлары деп атайды?
  
• 
  Берілген ағзалардың қайсысы паразиттерге жатады?
  
• 
  Барлық бактериялар - өсімдіктер мен саңырауқұлақтар паразиттері:
  
• 
  Адам мен жануарлардағы туберкулез- бактериялы ауру:
  
• 
  Далалық жерде стерилдеудің қандай әдісі пайдаланылады?
  
• 
  Адамда, жануарда және өсімдіктердеауру тудыратын микроағзаларқалай аталады?
  
• 
  Бактерияларда жасуша қабықшасы қандай қызмет атқарады?
  
• 
  Қандай микробтарда жасуша қабықшасы болады?
  
• 
  Бактерияның жасуша қабықшасының сыртындағы тығыз сілекейлі қабық қалай аталады?
  
• 
  Толық жасуша қабықшасы жоқ бактерияларды атаңдад.
  
• 
  Микоплазмаларда жасуша қабықшасы жоқ, себебі микоплазмалардағы жасуша қабықшасының болмауы генетикалық детерминацияға ұшыраған.
  
• 
  Бактериалды спора термотұрақтылыққа ие, себебі дипиколь қышқылының кальций түрі бактерия спораларында болады.
  
• 
  Бактерияның өсу формасы эндоспора, себебі, бактерия спорасы термотұрақтылық және механикалық беріктілік қабілетке ие.
  
• 
  Бактерия эндоспоралары түрлі сақтауға әсер етеді, себебі бактерия эндоспоралары бактериядағы көбею қызметін атқарады.
  
• 
  Магнийпорфиринді пигмент:
  
• 
  Ционобактериялардағы қызыл және көк пигменттер:
  
• 
  Көмірқышқыл газынан оттегін түзу процесі?
  
• 
  Оттегін бөлмейтін фотосинтездеуші бактериялар:
  
• 
  Оттегін бөлетін фотосинтездеуші бактериялар:
  
• 
  Д бактериохлорофилді қатаң анаэробты фототрофтар
  
• 
  Цианобактериялардың қараңғыдағы энергия алу жолы:
  
• 
  Нитрофиттеуші бактериялар нені тотықтырып энергия алады?
  
• 
  Сутегі бактериялар энергия алу үшін нені тотықтырады?
  
• 
  Карбоксидобактерияларды қандай энергия алу үшін қолданады?
  
• 
  Саңырауқұлақтарға тән белгілер:
  
• 
  Саңырауқұлақтарда қандай негізгі қасиет бар:
  
• 
  Саңырауқұлақтар мицелласы дегеніміз не?
  
• 
  Жоғары саңырауқұлақтарға тән морфологиялық ерекшеліктер:
  
• 
  Аскомицеттер үшін не тән (қате жауапты тап)?
  
• 
  Актиномицеттер саңырауқұлақтар, себебі олар тармақталған формада.
  
• 
  Актиномицеттер саңырауқұлақтар патшалығына жатады, себебі олар тармақталған жасушалы.
  
• 
  Aspergillus және Penicillium жоғары саңырауқұлақтарға жатады, себебі септелген мицелийлері бар.
  
• 
  Қайсысы дайын органикалық затпен қоректенеді?
  
• 
  Қандай микробтарда жасуша болмайды?
  
• 
  Қайсысында жасуша жоқ (артығын алу керек)?
  
• 
  Қандай микробтарда жасуша болмайды?
  
• 
  Кім және қашан вирусты анықтаған?
  
• 
  Вирустардың ерекшеленетін қасиеттері?
  
• 
  Вирустарға тән тіршілік ету формалары:
  
• 
  Вириондар құрамына не кіреді?
  
• 
  Жануар жасушасына вирустың енуі қалай жүреді?
  
• 
  Жасушаға түскен вирустар қалай көбееді?
  
• 
  Аммиак бөлінуімен сүйемелденуімен жүретін, органикалық азотты заттардың минерализация процесі?
  
• 
  Микроағзалар әсерімен аммиактың нитраттар мен нитриттерге дейін тотығу процесі?
  
• 
  Бактериялармен нитриттер мен нитраттардың азотқа дейін тотықсыздану процесі:
  
• 
  Аэробты жағдайда ақуыздың аммонификациясын жүргізетін бактериялар:
  
• 
  Анаэробты жағдайда ақуыз аммонификациясын не жүргізеді?
  
• 
  Несепнәрін ыдырататын бактериялар:
  
• 
  Нитрификацияны кім зерттеп 2 стадиясын бөлді?
  
• 
  Денитрификациядағы нитраттар мен нитриттердің биологиялық тотықсыздануы қалай жүреді?
  
• 
  Нитриттер мен аминқышқылдарын әрекеттестіріп азот алу химиялық процесі қалай жүреді?
  
• 
  Микроб жасушасына күкірттің беку процесі.
  

1. 
   Bacterium denitrificans C. Nitrobacter
   
2. 
   Nitrosomonas D. Nitrosospira
   

1. 
   Clostridium pasterianum C. Bacterium coli
   
2. 
   Bacterium denitrificans D. Streptococcus lactis
   

1. 
   Clostridium pasterianum C. Azotobacter chroococcum
   
2. 
   Bacterium pradigiosum D. Bacterium coli
   

1. 
   Bacterium putribicus C. Azotobacter chroococcum
   
2. 
   Clostridium pasterianum D. Bacillus mycoides
   

1. 
   Clostridium pasterianum C. Clostridium pectinovorum
   
2. 
   Bacillus mesentericus D. Mucor stolonifer
   

1. 
   Bacillus mesentericus C. Clostridium pasterianum
   
2. 
   Clostridium pectinovorum D. Azotobacter
   

D. Ас тұзын

D. Аминдеу