1. Тақырып: Молекулалық және жалпы генетикаға кіріспе. Молекулалық генетика – пәні, міндеттері, зерттеу әдістері. Генетиканың дамуының қысқаша тарихы. Жалпы генетика – пәні, міндеттері, зерттеу әдістері. Генетиканың басқағылымдармен байланысы. 2. Тақырып: Нуклеин қышқылдары мен ақуыздардың құрылысы 1. Ақуыздың аминқышқылдық құрамы. Полюсты және полюссіз амин қышқылдары. 2. Протеиндер және протеидтер (гликопротеидтер, липопротеидтер, нуклеопротеидтер). 3. Ақуыздың біріншілік, екіншілік, үшіншілік, төртіншілік құрылысы 4. Ақуыздардың жіктелуі. 5. Нуклеин қышқылдары химиялық құрамы, құрылысы. 6. ДНҚ, ДНҚ түрлері. 7. РНҚ, РНҚ түрлері. 3. Тақырып: Генетикалық ақпараттың жүзеге асырылуының молекулалық механизмдері 1. Гендердің белсенділігін бағыттаудың негізгі принциптері мен механизмдері. 2. Прокариоттардың гендерінің белсенділігін бағыттау. 3. Эукариоттардың гендерінің белсенділігін бағыттау. 4. Гендердің белсенділігін бағыттаудың деңгейлері және олардың сипаты. 4. Тақырып: Геномның құрылысы мен ұйымдастырылуы Эукариот геномының сандық ерекшеліктері Эукариот геномының нуклеотидтерінің реттілігі Эукариот ДНҚ нуклеотидтік құрамы бойынша гетерогенділігі Хроматин және хромасомалардың компактизациясы Эукариоттік хромасомалардың репликациясының ерекшеліктері. Эукариоттардың гендерінің ауысуы. Прокариот геномының ұйымдастырылуы 5. Тақырып: Мутагенездің, ДНҚ репарациясының және кроссинговердің молекулалық механизмдері. 1. Классикалық және молекулалық генетиканың мәселерін ұрпақсақтаушылығы. 2. Мутациялық моделдер. 3. Репарация, анықталуы, типтері. 4. Жарық репарациясы (фотореактивтілеу). 5. Қараңғылық (эксцизиялық) репарация. 6. Пострепликативті репарация. 7. SOS – репарация. 8. Кроссинговер механизмінің болжамы 6. Тақырып: Тұқым қуалағыштың цитологиялық негіздері. Митоз. Мейоз.. 1. Митоз. Жасуша циклі және оның этаптары. 2. Митоздың жасуша цикліндегі орны және оның ұзақтылығы. Митоз кезеңдері. 3. Митоздың биологиялық маңызы. 4. Мейоз. Мейоз жыныс жасушаларының пайда болуының негізгі механизмі ретінде. 5. Мейоз кезеңдері. Гомологиялық және гомологиялық емес хромасомалардың таралуы. 7. Тақырып: Моногибридті будандастыру. Г. Менделдің I және II заңдары 1. Г. Менделдің бірінші заңы. Доминантты және рециссивті белгілер. 2. Гендер және аллель, гомозиготалылық, гетерозиготалылық, генотип және фенотип жөнінде түсініктер, 3. Аллелді гендердің әрекеттесуі (толық доминанттылау, толық емеа доминанттылау және кодоминанттылау). 4. Көптік аллелизм. Аллеларалық комплементация. 5. Г. Менделдің екінші заңы. Гаметалар «тазалығы» ережесі. 6. Аллельдердің әртүрлі әрекеттесуіндегі белгілердің генотип және фенотип бойынша екінші ұрпақта ажырауы. 7. Будандастыру типтері (реципрокті, қайтара, талдаушы будандастыру). 8. болжамдардың статистикалық тексерілуі ( 2 әдісі). 8. Тақырып: Дигибридті және полигибридті будандастыру. Г. Менделдің III заңы 1. Г. Менделдің үшінші заңы. Белгілердің тәуелсіз тұқым қуалауы. 2. Белгілердің генотип және фенотип бойынша ажырауы. 3. Белгілердің, гендердің тәуелсіз тіркесуінің цитологиялық негіздері. 4. Полигибридті будандастырудың әртүрлі параметрлірін есептеуге арналған формулалар (гаметалардың мүмкін саны, генотиптер саны, фенотиптер саны, генотиптік кластар саны). 9. Тақырып: Аллельді емес гендердің әрекеттесуі. Комплементарлылық эпистаз, полимерия. 1. Гендердің әрекеттесіндегі ажыраудың стандартты формуласының өзгеруі 2. Гендердің комплементарлы әрекеттесуі. 3. Эпистаз және оның түрлері (доминантты және рецессивті). Эпистатикалық гендердің тұқым қуалауы. 4. Полимерия (кумулятивті және кумулятивті емес). Көптік белгілердің тұқым қуалау ерекшеліктері. 5. Модификатор-гендердің әсері. 6. Плейотропия. Гендердің летальді әсері. 7. Генотиптің жүзеге асырылуындағы қоршаған ортаның әсері. 8. пенетранттылық, экспрессивтілік және реакция нормасы. 10. Тақырып: Тұқым қуалағыштықтың хромасомалық негіздері. Т. Морган еңбектері. 1. Хромосомалар – тұқым қуалаушылықтың материалдық негізі. Хромасомалардың құрылысы 2. ДНҚ хромосомалардағы жинақталуы және осы құбылыстың биологиялық маңызы.. 3. Хромасоманың ультраструктуралық құрылысы. 4. Нуклеосомалар. Митоздық хромосомалардың морфологиясы. 5. Кариотип. Идиограмма. Гетерохроматин және эухроматин. 7. Жынысты анықтау. Өсімдіктер мен жануарлардың жыныс биологиясы. 8. Т. Морган еңбектері. 11. Тақырып: Өзгергіштік. Өзгергіштіктің жіктелуі. Өзгергіштікті зерттеу әдістері 1. Тұқым қуалайтын өзгергіштік (мутациялық және комбинативтік). 2. Г. де Фриздің мутациялық теориясы және оның тарихи маңызы. Мутациялық теорияның негізгі қағидалары. 3. Мутациялар туралы түсініктер. Мутациялардың жіктелу принциптері. 4. Кездейсоқ және индукцияланған мутациялар. Мутацияларды индукциялау әдістері. 5. Гендік мутациялар. 6. Хромосомалық мутациялар. 7. Геномдық мутациялар. 8. Модификациялық өзгергіштік. 12. Тақырып: Популяциялық генетика. Харди-Вайнберг заңы. Популяция және оның генетикалық құрылымы. Популяциялардың пайда болуын және дамуын анықтайтын факторлар. Панмиктикалық популяциялардағы гендік тепетеңдік және оны Харди – Вайнберг формуласы арқылы есептеу. 13. Тақырып: Адам генетикасы Адам генетикалық зерттеулердің объектісі ретінде. Адам кариотипі. Адам хромасомасының идиограммасы, номенклатурасы. Адам генетикасын зерттеу әдістері (генеалогиялық, цитогенетикалық, близнецовый, онтогенетикалық, популяциялық, молекулалық-генетикалық). Медициналық генетика. |